Menu:
Laatst gewijzigd:
Het schrikbeeld van de geglobaliseerde mens
De mensheid is langzaam op weg ook als individu geglobaliseerd te raken. Literatuur en filosofie zouden tegenwicht kunnen bieden als ze ingezet worden als elektronisch humanisme. De geesteswetenschappen moeten zich actief bemoeien met het ontwerp van de toekomst. Er staat veel op het spel. Een vlucht in het verleden is in elk geval vruchteloos. De tekst van mijn lezing Adviezen aan homo metropolitanus, gehouden op 6 mei 2004 aan de Katholieke Universiteit van Leuven kunt u hier vinden (43 kB, PDF-bestand).Langzaamheid
Er is veel te doen rond de nieuwe stroming Slow. Onthaasting en een
genietende levensstijl zijn de sleutelbegrippen van deze beweging. Een
hype? Coen Simon betoogt in Filosofie
Magazine nr.8 jrg.13, waar hij
het boek van Carl Honoré, Slow,
een wereldwijde revolutie
(Rotterdam 2004) bespreekt, '...zonder sociale en politieke instituties
zal het Slow-paradise nooit aanbreken'. Politieke doordenking is
noodzakelijk, Simon heeft gelijk. Wie wil ervaren wat langzaamheid, dat
wil zeggen onttrekking aan de economische versnelling, inhoudelijk
betekent kan in de literatuur en filosofie terecht. Langzaamheid is het
domein bij uitstek van de letteren. Lang voordat Slow een hype werd
schreef de Duitser Sten Nadolny de schitterende roman Die
Entdeckung der Langsamkeit
(1983), waarin hij het leven van de Engelse zeevaarder John Franklin in
kaart brengt. Deze Franklin was wat wij nu een trage leerling zouden
noemen, die het echter dankzij zijn traagheid ver schopt. De roman is
vertaald in het Nederlands. Uiteraard is er ook de kleine filosofische
roman De traagheid
van Milan Kundera (Baarn 1995). Een uitgewerkte visie op het lezen als
traagheid vindt men in Lof der
traagheid (Leuven 1989) van
Marcel Jansens. Ook het essay 'De strategie van de vertraging' in Macht
en onmacht (Amsterdam 1999) van
Samuel IJsseling is interessant. Aanbevolen is ook de studie van Arnold
Cornelis, De vertraagde tijd
(Amsterdam 2000).
Brief aan Vincent Blok
Recensie in briefvorm van Rondom de vloedlijn, Vincent Bloks dissertatie over de relatie tussen Heidegger en Jünger. Mijn kritiek is dat de schrijver de filosofie in een isolement drijft door, in navolging van Heidegger, de filosofie voorgoed buiten het wetenschappelijk debat te plaatsen en te pleiten voor een afzien van alle activisme.U vindt het stuk hier.
Literatuuronderwijs
Gesprek met Jacques Kruithof, dertig jaar lang docent literatuur aan D'Witte Lely, over literatuuronderwijs. Dit naar aanleiding van zijn roman Het slotfeest.Het gesprek kunt u hier vinden (74 kB, PDF-bestand).
De ver(kom)kommering van de literatuur
Het grootste probleem voor de literatuur is niet dat mensen minder zijn gaan lezen, maar dat er te veel literatuur verschijnt. Mijn analyse staat in dit stuk, dat eerder verscheen onder de titel Literatuur per strekkende meter.U vindt het stuk hier (80 kB, PDF-bestand).